Hoa trái nơi này

Sáng nay, hai chị em tôi nói chuyện qua phone. Đang mùa hè mà em bị cúm hành. Hỏi thăm bệnh dẫu biết rõ chu kỳ của cúm, một khi đã ghé thăm rồi là phải ở lại đủ ngày dù không ai muốn tiếp. Chuyện bệnh của em tạo ảnh hưởng dây chuyền. “Hai đứa giận nhau” rồi chị!

Khu vườn nhỏ vừa đủ để hờn anh, giận em năm này qua tháng khác mà kẻ “chủ mưu” là... hoa trái trong vườn.

-Em bệnh không thăm vườn hai ngày. Sáng nay ra nhìn mà muốn xĩu luôn!
-Sao? Có phải cây mãng cầu dai có hơn 20 trái của em bị nạn?
-Nó rụng nhiều, chỉ còn 10 trái đang độ lớn. Nhưng không phải nó làm em mệt!

Thì ra em tôi muốn xĩu vì tên “hàng xóm chung giường” bày biện kiểu thiên la địa võng. Học được kinh nghiệm thu gọn lại, thứ nào không cần thì dẹp bớt, cũng là nhìn lại tính tham của mình có ít hay nhiều. Phải hao tốn thời gian, tiền bạc và công sức hơi nhiều em mới ngộ ra. Đứa em than, mới hai ngày vắng mặt mà phe kia thừa thắng xông lên. Chỉ mình em ăn nên mấy thứ rau thơm đã thu gọn lại bấy lâu, giờ bành trướng như quân xâm lược bắc kinh làm sao em chịu nỗi. 

-Mua mấy đồng rau răm về cắt phần trên trồng riêng một chậu. 

-Thêm mấy đồng hành lá, cắt lấy củ, một chậu riêng. 

-Rau dấp cá một nhúm nhỏ giờ cho ra một chậu... 

Mà chơi xấu thiệt tình nha! Rau răm, hành chỉ lấy phần dưới đem trồng, phần trên đem dục chứ không để lại. Em cần cọng hành bỏ vô chén cháo cảm không có. Rau răm cũng hỏng chừa lại cho em, vậy mà còn đem hai cái bắp chuối về.... 

Trời, nghe kể tội “láng giềng gần” cũng có lý vô cùng. Em rể nói ai trồng, ai tưới, ai hưởng mà than phiền hỏng biết! Em gái phản công. Rau thơm anh có ăn hông? Bày thêm ra để mà chi? Rồi nó than. Thêm chậu, thêm đất, thêm phân, thêm nước...lại cong lưng trả thêm bill. Thú vui làm vườn của những người không còn trẻ, nhiều khi cũng chông gai bởi chuyện nước non. Tôi may mắn trả bill nước nhẹ, trong khi em trả bốn lần hơn dẫu so ra số cây trồng ở vườn bên tôi có hơn phân nửa bên em. Nghĩ lại nhiều khi chỉ vì muốn thỏa mãn thú vui không kém phần cực nhọc này, mà nhiều người quên mất là mình phải trả thêm tiền kèm công sức đã bỏ ra dài ngày vì nó. Có khi chợt nhận ra mình tiến nhanh tiến mạnh không ngờ, bèn dừng lại lấy sức rồi.... chạy tiếp mà không biết.

Chuyện kể, có một bà mẹ dẫn con trai đến gặp vị thiền sư. Người mẹ xin sư giúp bà khuyên đứa con trai mê cây kiểng khiến cho gia đình lâm cảnh túng nghèo hơn. Sư trầm ngâm một lúc rồi bảo hai mẹ con hãy trở lại gặp sư sau hai tuần nữa. Lần gặp thứ hai, sư từ tốn nói với người con trai rằng: Ta vốn có thú đam mê chơi cây kiểng xưa giờ. Trong hai tuần lễ vừa qua ta đã dứt trừ được nỗi đam mê này. Hôm nay thì ta có thể khuyên con. Cố gắng từ bỏ thú vui không cần thiết để có tiền nuôi sống gia đình. Đừng để người mẹ già và vợ con lâm cảnh túng cùng chỉ vì niềm vui của riêng một mình con. Không gì quý bằng sự chân thành trong một lời khuyên. Phải tự thắng chính mình được mới có thể khuyên người khác. Trong đạo Phật gọi là “thân giáo”.

Tôi cũng một thời say mê trồng loại hoa hồng. Năm đó lái xe ngang qua đại lộ Bellaire, thấy những hàng knockout rose trồng khoảng giữa dòng xe cộ ngược xuôi vô cùng rực rỡ. Knockout rose chịu đựng được cả hai mùa nóng, lạnh thêm không cần chăm sóc gì nhiều. Thế là chị em tôi hớn hở mua về trồng sân trước, vườn sau. Tôi còn cắt nhánh dâm xuống đất để có thêm nhiều cây mới. Khi đã thỏa lòng mong ước bấy lâu, không còn “yêu say mê mù quáng” nữa, chợt nhận ra...chân lý. Cây dễ trồng lại cho hoa nhiều nhưng chỉ đẹp khi thời tiết đẹp. Mùa hè hoa ít hẳn đi, thêm co lại, thoi thóp trong nắng nóng. Khi cây lớn, những bụi hoa chiếm chỗ nhiều, trở ngại không ít cho những lần nhổ cỏ dại. Còn thêm phần cắt tỉa dài dài. Hôm nào làm biếng không đeo bao tay dễ bị gai đâm đổ máu hay cào cho trầy xước. Tự hỏi không biết động cơ nào làm mình khổ thế này ha!

Khi khuyên em tôi chậm lại, bớt lại chuyện trồng trọt quanh nhà cho đỡ cực, đỡ tốn tiền và cũng là để tự nhắc riêng tôi. Cũng may, “ông làm vườn” của tôi rất trung thành, cũng thích rỉ rả, nhỏ to khi cần thiết. Biết thế nào là đủ cho nên không trồng quá nhiều cây, để phải xâm lấn tràn qua biên ải. Ông chỉ chăm lo ngăn che bờ cỏi của mình thôi. Em là chủ vườn. Em control cây, không để cây tự do lấn chiếm sinh sôi. Nhờ vậy mà từ cây con đến cây cao, tôi có người phụ tá đắc lực, tỉa cành, cắt nhánh. Nếu không chàng phải bắc thang, vịn thang cho tôi leo hái trái trên cây. Đôi khi cao hứng, anh chàng còn muốn truyền nghề. Lại đây anh chỉ cho coi nhánh nào cần cắt để cho ra dáng đẹp. Cây ngọc lan, cây bồ đề không quá đổi cao, tôi ra tay vài bận. Chàng gật gù khen nội công em cũng khá, chỉ dạy sơ là lãnh hội được liền. Biết thì biết vậy, tôi chỉ ưa hái trái trên cây cùng nhổ cỏ dại, cắt tỉa bông hoa. Bao nhiêu đó đủ cũng đủ hư hao “đôi tay ngà” của mấy mươi năm về trước!

Nghĩ cho cùng, ông làm vườn của tôi chí lý. Đất mình, quyền lợi của mình là tận hưởng những gì mình có. Phải ra tay trừ khử, dọn dẹp gai góc, cỏ dại, những nhánh cây thừa, kể cả cây cam, cây quýt, bụi bạc hà, bụi xả, bụi hẹ cho đến những cây nhỏ như húng lủi, ngò gai...Nếu không nhọc nhằn đổ mồ hôi, chịu nắng chịu cực mà chỉ nằm đu đưa võng thì mong chi được ngắm nhìn hoa trái mỗi ngày, thêm rau quả tươi ngon cho những bữa ăn...

Em thấy chưa! Phải bắt tay vào em mới biết cái gì xấu không cần, phải bỏ. Cách nào để mỗi ngày nhìn thấy đẹp hơn. Thấy mình là chủ mảnh đất mình đang ở, đúng không? Nghe xong chợt thấy ngậm ngùi. Phải chi “ngày đó chúng mình”- hết thảy anh em, cha chú của mình biết cách giữ gìn cho khu vườn Việt Nam đẹp mãi, còn hoài theo với thời gian. Bây giờ, chỉ còn biết ước mơ thôi. Ưóc gì dân mình đừng vô tri như cành cây bị uốn cong queo. Bị hết dần sinh lực chờ ngày héo khô rồi chết. Đã là con người thì phải có ước mơ. Khi mơ ước một cuộc sống tốt đẹp thì phải ra tay dọn dẹp từ trong ra ngoài thay vì tuyệt vọng, ngồi nhìn chờ ngày nước mất, nhà tan. Nguyền rũa, oán than chỉ làm mệt mỏi, tiêu hao sinh lực. Đất nước người ta giàu đẹp do họ tận tâm, tận lực hướng về điều tốt đẹp và thực hiện cho bằng được.

Hôm nay có hai trẻ bạc đầu quên làm vườn lo nghĩ chuyện bên nhà. Chúng mình đã nhìn ra những gì cần nhổ sạch, vứt đi. Bên Việt Nam cũng ngày càng có nhiều người, nhận biết đâu là ngưồn gốc tạo nên thảm cảnh khiến dân Việt ngập chìm trong đau khổ. Từ nhận biết cho đến khi tình yêu quê hương lớn mạnh hơn nỗi sợ, biết có còn đủ thời gian.

Những người đồng hành của anh, của tôi, của em đang ở nơi đâu? Chúng mình có còn đủ thời gian, trước khi nước Việt Nam trở thành Tây Tạng thứ hai như đã thấy?

Thảo Ly